موضوعات و مقالات

چهارشنبه 25 تیر 1393 شب قدر چه شبی است وچه اعمالی دارد؟


آنچه باید در باره شب قدر بدانیم!

·   شب‌های قدر فرصتی است برای بازگشتن به سوی حضرت حق و توبه کردن از گناهان و پیمودن راه درست. شب قدر، فرصتی است برای پاک کردن ظاهر و باطن از هر آلودگی.

·    شب قدر شب زاری و سبک شدن روح از بار گناهان و رهایی از دوزخ است، فرصتی دوباره برای اظهار شرمساری و پشیمانی از گذشته‌ها است. مبادا این فرصت را از دست دهیم و در این شب روحانی، از امور معنوی غافل شویم. مبادا شب قدر بگذرد و ما همچنان غرق در ناپاکی‌ها باقی بمانیم و خود را از عمق منجلاب به معراج پاکی و وارستگی نرسانیم. مبادا شبِ نماز و تلاوت بگذرد و ما از برکات این لحظه‌های شکوهمند و شیرین بی بهره بمانیم.

چرااین‌ شب‌ها"قدر"نامگذاری شده است؟

·    شب قدر از این جهت نامگذاری شده است چون تمامی مقدرات بندگان در طول سال در شب قدر معین می‌شود. خداوند در آیات 3 و 4 سوره دُخان می‌فرماید: إِنَا اَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارِکَةٍ اِنَا کُنَا مُنْذِرینَ فِیها یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ *ما این کتاب مبین را در شبی پر برکت نازل کردیم و ما همواره انذار کننده بوده‌ایم، در آن شب که هر امری بر طبق حکمت خداوند تنظیم و تعیین می‌گردد.

 شب قدر کدام شب است؟

·    ابتدا باید گفت: شب قدر در ماه رمضان است تردیدی وجود ندارد چون خداوند می‌فرماید: شَهْرُ رَمَضانَ اَلَّذِی اُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًی لِلْنّاسِ وَ بَیِناتِ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ* ماه رمضان ماهی که قرآن بعنوان راهنمای مردم و نشانه‌های هدایت و جداکننده حق از باطل در آن نازل شده است. و در سوره قدر نیز می‌فرماید: إِنا اَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْر*ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم. جمع میان این دو آیه شریفه به ما می‌گوید: 

·    شب قدر در ماه رمضان است اما اینکه کدام شب از شب‌های ماه رمضان، شب قدر است تفسیرهای زیادی شده است از جمله:

شب اول، شب هفدهم، شب نوزدهم، شب بیست و یکم، شب بیست و سوم،شب بیست و هفتم، شب بیست و نهم

·         اما مشهور و معروف در روایات این است که شب قدر در دهه آخر ماه رمضان و شب 21 یا 23 است.

·    حسان بن مهران می‌گوید: از محضر امام صادق (ع) شب قدر را پرسیدم: فرمود: شب قدر را در میان شب 21 و 23 جست و جو کن.

·    ابو بصیر در محضر امام صادق (ع) به امام عرض کرد فدایت شوم آن شبی که امید رحمت و مغفرت و زیادی حسنات وجود دارد کدام شب است؟ فرمود: شب قدر، شب 21 یا 23 است. راوی اصرار کرد کدام یک از این دو شب است و پرسید: اگر من نتوانم هر دو شب را عبادت کنم کدام یک را انتخاب نمایم؟

·    امام صادق (ع) در پاسخ فرمود: چه آسان است دو شب برای آنچه می‌خواهی مخفی بودن شب قدر در میان شب‌های سال، یا در میان شب‌های ماه مبارک رمضان، برای این است که: مردم به همه این شب‌ها اهمیت دهند، همانگونه که خداوند: رضای خود را در میان انواع طاعات پنهان کرده، تا مردم به همه طاعات روی آورند غضبش را در میان معاصی پنهان کرده، تا از همه بپرهیزند دوستانش را در میان مردم مخفی کرده، تا همه را احترام کنند اجابت را در میان دعاها پنهان کرده، تا به همه دعاها روی آورند اسم اعظم را در میان اسمائش مخفی ساخته، تا همه را بزرگ دارند و وقت مرگ را مخفی ساخته، تا در همه حال آماده باشند و این، فلسفه مناسبی به نظر می‌رسد.


اهمیت احیاء در شب قدر

·    یکی از موضوعاتی که در ارتباط با شب قدر در احادیث اهل بیت(ع) مطرح شده است شب زنده‌داری است چیزی که از روایات بدست می‌آید خود احیاء و شب زنده‌داری موضوعیت دارد. چند روایت را در این رابطه مطرح می‌کنیم:

  احیاء شب قدر عذاب را برمی‌دارد!

·    مرحوم کلینی در کافی و صدوق در من لایحضره الفقیه از رسول خدا (ص) نقل کرده‌اند که فرمود: هرکس شب قدر را زنده بدارد تا سال آینده عذاب از او برگردانده می‌شود.

 خواب در شب احیاء نهی شده است:

·         مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار از امام باقر(ع) و او از پدرانش نقل کرده‌اند که: پیامبر خدا (ص) نهی کرده که از شب 21 و 23 غفلت شود و نهی کرده که کسی در آن شب بخوابد.

·         امام صادق (ع) در حال بیماری شب 23 احیاء نگه داشت.

مرحوم شیخ طوسی از یحیی بن علاء نقل کرده که گفت:

·   امام صادق (ع) سخت بیمار بود دستور داد او را به مسجد پیامبر خدا (ص) بردند آنجا بود تا صبح شب 23 ماه رمضان.

احیاء موجب آمرزش گناهان می‌شود.

·    مرحوم صدوق از امام کاظم (ع) نقل کرده که فرمود: هرکس در شب قدر غسل کند و آن شب را تا سپیده دم زنده بدارد از گناهانش بیرون می‌آید.(ایسنا)

منابع:

قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی

فروع الکافی

تفسیر نور الثقلین

تفسیر نمونه/ جمعی از نویسندگان

بحار الانوار / مجلسی

فضائل الاشهر الثلاثة

عیون اخبارالرضا / صدوق ج 1



اعمال شب‌های قدر بر دو نوع است:

اعمالی که در هر سه شب انجام می‌ شود و به اعمال مشترک معروف است و اعمالی که مخصوص هر یک از شب‌های مبارک نوزدهم، بیست و یکم و بیست ‌و سوم است.

 اعمال مشترک شبهای قدر:

۱) غسل کردن که بهتر است مقارن غروب آفتاب غسل کرده و نماز عشا با غسل خوانده شود.

۲) خواندن ۲ رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سوره‌ی توحید را خوانده و بعد از نماز هفتاد مرتبه گفته شود: اَستَغفُرِاللهَ وَ اَتوبُ اِلَیهِ.

۳) قرآن مجید را باز کرده و در مقابل خود گذاشته و دعای زیر را بخوانید و بعد از آن حاجت خود را از خدا بخواهید.

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِکِتَابِکَ الْمُنْزَلِ وَ مَا فِیهِ وَ فِیهِ اسْمُکَ الْأَکْبَرُ وَ أَسْمَاؤُکَ الْحُسْنَى وَ مَا یُخَافُ وَ یُرْجَى أَنْ تَجْعَلَنِی مِنْ عُتَقَائِکَ مِنَ النَّارِ.

خداى از تو درخواست مى‏کنم به حق کتاب نازل شده‏ات،و آنچه در آن است،و در آن است نام بزرگ‏ترت، و نامهاى نیکوترت‏ و آنچه بیم‏انگیز است و امیدبخش، اینکه مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهى.

۴) مصحف شریف (قرآن کریم) را بر سر گرفته سپس هر حاجت که دارد بخواهد .

و مناجات زیر را بخوانید :

اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ   وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِیهِ   وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ

خدایا به حق این قرآن، و به حق کسى‏که آن را بر او فرستادى، و به حق‏ هر مؤمنى که او را در قرآن ستودى، و به حق خود بر آنان، پس احدى شناساتر از تو به حق تو نیست.

سپس ده مرتبه بگوید:

بِکَ یَا اللَّهُ

به ذاتت اى خدا

و ده مرتبه

بِمُحَمَّدٍ

به حق محمّد

و ده مرتبه

بِعَلِیٍّ

به حق على

و ده مرتبه

بِفَاطِمَةَ

به حق فاطمه

و ده مرتبه

بِالْحَسَنِ

به حق حسن

و ده مرتبه

بِالْحُسَیْنِ

به حق حسین‏

و ده مرتبه

بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ

به حق على بن الحسین

و ده مرتبه

بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ

به حق محمّد بن على

و ده مرتبه

بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ

به حق جعفر بن محمّد

و ده مرتبه

بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ

به حق موسى بن جعفر

و ده مرتبه

بِعَلِیِّ بْنِ مُوسَى

به حق على بن موسى

و ده مرتبه

بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ

به حق محمد بن على

و ده مرتبه

بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ

به حق على بن محمّد

و ده مرتبه

بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ

به حق حسین بن على

و ده مرتبه

بِالْحُجَّةِ

به حق حجّت.

۵) زیارت  امام‌حسین(ع)

در روایت آمده هنگامى که شب قدر مى‏شود، منادى از آسمان هفتم از پشت عرش ندا سر مى‏دهد که خدا هرکه را به زیارت مزار امام حسین علیه السّلام آمده آمرزید.

۶) احیا داشتن (بیدار ماندن و عبادت کردن) در این شب‌ها.

در روایات بسیاری از پیامبر(ص) و معصومین(ع) نقل شده است هر کس شب قدر را احیا کند، گناهان او آمرزیده شود هرچند به شماره ستارگان آسمان و سنگینى کوهها و پیمانه دریاها باشد.

۷) فضیلت و پاداش بسیار دارد که صد رکعت نماز خوانده شود و بهتر است که در هر رکعت بعد از سوره‌ی مبارک حمد، ده مرتبه سوره‌ی توحید خوانده شود.

۸) خواندن دعای زیر و طلب بخشش و رحمت از خدا برای گشایش امور مسلمین و خلق خدا:

اللَّهُمَّ إِنِّی أَمْسَیْتُ لَکَ عَبْدا دَاخِرا لا أَمْلِکُ لِنَفْسِی نَفْعا وَ لا ضَرّا وَ لا أَصْرِفُ عَنْهَا سُوءا أَشْهَدُ بِذَلِکَ عَلَى نَفْسِی وَ أَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ قُوَّتِی وَ قِلَّةِ حِیلَتِی فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْجِزْ لِی مَا وَعَدْتَنِی وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ وَ أَتْمِمْ عَلَیَّ مَا آتَیْتَنِی فَإِنِّی عَبْدُکَ الْمِسْکِینُ الْمُسْتَکِینُ الضَّعِیفُ الْفَقِیرُ الْمَهِینُ اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْنِی نَاسِیا لِذِکْرِکَ فِیمَا أَوْلَیْتَنِی وَ لا [غَافِلا] لِإِحْسَانِکَ فِیمَا أَعْطَیْتَنِی وَ لا آیِسا مِنْ إِجَابَتِکَ وَ إِنْ أَبْطَأَتْ عَنِّی فِی سَرَّاءَ [کُنْتُ‏] أَوْ ضَرَّاءَ أَوْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ أَوْ عَافِیَةٍ أَوْ بَلاءٍ أَوْ بُؤْسٍ أَوْ نَعْمَاءَ إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ

خدایا شام کردم درحالى‏که براى تو تنها بنده کوچک و خوارى هستم،که براى خویش سود و زیانى را به دست ندارم،و نمى‏توانم از خود پیش‏آمد بدى را بازگردانم،به این امر بر خویش گواهى مى‏دهم،و در پیشگاهت به ناتوانى و کمى چاره‏ام اعتراف مى‏کنم،خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست،و آنچه را به من و همه مردان و زنان مؤمن،از آمرزش در این شب وعده دادى وفا کن، و آنچه را به من عنایت فرموده‏اى کامل ساز،که من بنده بیچاره،درمانده،ناتوان،تهیدست خوار توام.خدایا مرا فراموش کننده‏ ذکرت قرار مده،در آنچه سزاوار آنم فرمودى،و نه فراموش کننده احسانت،در آنچه عطایم نمودى،و نه ناامید از اجابتت،گرچه مدّت زمانى طولانى گردد،چه در خوشى یا ناخوشى،یا سختى،یا آسانى،یا عافیت،یا بلا،یا تنگدستى،یا در نعمت‏ همانا تو شنونده دعایى.

این دعا را کفعمى از امام زین العابدین علیه السّلام روایت کرده که در این شبها،در حال قیام و قعود و رکوع و سجود مى‏خواندند،

و علاّمه مجلسى فرموده:

بهترین اعمال در این شبها، درخواست آمرزش و دعا است، براى‏ حوایج دنیا و آخرت خود، و پدر و مادر و خویشان، و برادران و خواهران مؤمن، چه آنان‏که زنده‏اند، و چه آنان‏که از دنیا رفته‏اند، و خواندن اذکار، و صلوات بر محمّد و آل محمّد علیهم السّلام به هر اندازه که بتواند.

در این شب‌های مبارک، اعمال زیر نیز سفارش شده است:

۱) خواندن ۲ رکعت نماز برای سلامتی امام زمان (عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت

۲) خواندن ۲ رکعت نماز برای شادی روح همه‌ی درگذشتگان و اسیران خاک و ۲۵ بار گفتن ذکر "اللهم اغفرلی لجمیع المومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات"

۳) خواندن ۲ رکعت نماز تقدیم به اهل بیت پیامبر(ص) و خواندن دعای توسل

۴) خواندن ۲ رکعت نماز حضرت زهرا(س):

در رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سوره توحید

۵) خواندن سوره‌های مبارک سجده، عنکبوت، روم، دخان و قدر

 

اعمال شب نوزدهم:

علاوه بر اعمالی که در بالا ذکرشد:

۱) صد مرتبه گفته شود: "اَستَغفُرِاللهَ رَبی وَ اَتوبُ اِلَیه"

۲) صد مرتبه گفته شود: "اَللّهُمَّ العَن قَتَلَةَ اَمیرَالمومنینَ"

 

اعمال شب بیست و یکم:

علاوه بر اعمالی که در بالا ذکرشد:

۱) خواندن دعای جوشن‌کبیر

 

اعمال شب بیست و سوم:

علاوه بر اعمالی که در بالا ذکرشد:

۱) خواندن سوره‌های مبارک سجده، عنکبوت، روم و دخان

۲) هزار مرتبه خواندن سوره‌ی قدر

۳) خواندن دعاهای جوشن‌کبیر، مکارم‌الاخلاق و افتتاح

۴) خواندن دعای فرج

"أَللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنْ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلى آبائِهِ فِی هذِهِ السَّاعَةِ وَفی کُلِّ ساعَة وَلِیّاً وَحافِظاً وَقائِداً وَناصِراً وَدَلِیلاً وَعَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَتُمَتِّعَهُ فِیها طَوِیلاً َ"

۵) خواندن ۸ رکعت نماز و طلب استغفار و دعا برای خلق خدا

 

ویژگى های شب قدر

الف. شب نزول قرآن است

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ( سوره قدر). انا انزلناه فی لیله مبارکه( سوره دخان)

ظاهر آیه شریفه « انا انزلناه فى لیله القدر» این است که همه قرآن در شب قدر نازل شده است و چون تعبیر به انزال کرده که ظهور در یکپارچگى و دفعى بودن دارد نه تنزیل، که ظاهر در نزول تدریجى است.

قرآن کریم به دو گونه نازل شده است:

1- نزول یکباره در یک شب معین.

2- نزول تدریجى در طول بیست و سه سال نبوت پیامبر اکرم (ص) .

آیاتى چون «قرانا فرقناه لتقراه على الناس على مکث ونزلناه تنزیلا.»( اسراء / 106 ) نزول تدریجى قرآن را بیان می ‏کند.

در نزول دفعى (و یکپارچه)، قرآن کریم که مرکب از سوره‏ ها و آیات است ‏یک دفعه نازل نشده است ‏بلکه به صورت اجمال همه قرآن نازل شده است چون آیاتى که درباره وقایع شخصى و حوادث جزیى نازل شده ارتباط کامل با زمان و مکان و اشخاص و احوال خاصه‏اى دارد که درباره آن اشخاص و آن احوال و درآن زمان و مکان نازل شده و معلوم است که چنین آیاتى درست در نمی ‏آید مگر این که زمان و مکانش و واقعه ‏اى که درباره ‏اش نازل شده رخ دهد به طورى که اگر از آن زمان‏ها و مکان‏ها و وقایع خاصه صرف نظر شود و فرض شود که قرآن یک باره نازل شده، قهرا موارد آن آیات حذف مى‏شود و دیگر بر آنها تطبیق نمی ‏کنند، پس قرآن به همین هیئت که هست دوبار نازل نشده بلکه بین دو نزول قرآن فرق است و فرق آن در اجمال و تفصیل است. همان اجمال و تفصیلى که درآیه شریفه «کتاب احکمت ایاته ثم فصلت من لدن حکیم خبیر.»( هود / 1) به آن اشاره شده است. و در شب قدر قرآن کریم به صورت اجمال و یکپارچه بر پیامبر اکرم (ص) نازل شد و در طول بیست و سه سال به تفصیل و به تدریج و آیه به آیه نازل گردید.

 

ب. شبى با عظمت

این شب، شبى باعظمت و ناشناخته است و این ناشناختگى به دلیل عظمت آن شب است ( وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ).

 ج. بهتر از هزارماه

شب قدر از هزار ماه بهتر است. (لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ).

 د. شب نزول ملائکه وروح

در این شب مبارک، ملائکه و روح با اجازه پروردگار عالمیان نازل مى‏شوند (تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ) و روایات تصریح دارند که آنها بر قلب امام هر زمان نازل می ‏شوند.

از امام صادق علیه السلام در مورد روح سؤال شد. حضرت فرمودند: روح از جبرئیل بزرگتر است و جبرئیل از سنخ ملائکه است و روح ازآن سنخ نیست. مگر نمی ‏بینى خداى تعالى فرموده: «تنزل الملئکه والروح‏» پس معلوم می ‏شود روح غیر از ملائکه است. (تفسیر برهان، ج‏4، ص‏481)

 ه) شب سلام و امنیت

«سلام هى حتى مطلع الفجر.»

 کلمه سلام و سلامت ‏به معناى عارى بودن از آفات ظاهرى و باطنى است. و جمله «سلام هى‏» اشاره به این مطلب دارد که عنایت الهى تعلق گرفته است‏ به این که رحمتش شامل همه آن بندگان بشود که به سوى او روى مى‏آورند و نیز به این که در خصوص شب قدر باب عذابش بسته باشد. به این معنا که عذابى جدید نفرستد.

البته بعضى از مفسرین گفته ‏اند: مراد از کلمه «سلام‏» این است که در شب قدر ملائکه از هر مؤمن مشغول به عبادت بگذرند، سلام می ‏دهند.

 و. تقدیر امور سال

خداوند متعال در شب قدر حوادث یک سال آینده را از قبیل مرگ و زندگى، وسعت ‏یا تنگى روزى، سعادت و شقاوت، خیر و شر، طاعت و معصیت و... تقدیر مى‏کند.

در آیه شریفه «انا انزلناه فى لیله القدر»کلمه «قدر» دلالت‏ بر تقدیر و اندازه ‏گیرى دارد و آیه شریفه «فیها یفرق کل امر حکیم.‏» که در وصف شب قدر نازل شده است‏ بر تقدیر دلالت می ‏کند. چون کلمه «فرق‏» به معناى جدا سازى و مشخص کردن دو چیز از یکدیگر است. و فرق هر امر حکیم جز این معنا ندارد که آن امر و آن واقعه ‏اى که باید رخ دهد را با تقدیر و اندازه ‏گیرى مشخص سازند.

امور به حسب قضاى الهى داراى دو مرحله‏ اند، یکى اجمال و ابهام و دیگرى تفصیل. و شب قدر به طورى که از آیه «فیها یفرق کل امر حکیم.‏» برمی ‏آید شبى است که امور از مرحله اجمال و ابهام به مرحله فرق و تفصیل بیرون می ‏آیند.

این نزول براى تحقق هر امرى است و هر امر حکیمى در آن شب مبارک جدا می ‏گردد. که در سوره «دخان» بدان اشاره شده (مِنْ کُلِّ أَمْرٍ) و این نزول - که مساوى با رحمت خاصه الهى ‏بر مومنان شب زنده‌دار است - تا طلوع فجر ادامه دارد (سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ).

در این شب تمام حوادث سال آینده به امام هر زمان ارائه می ‏شود و وى از سرنوشت خود و دیگران با خبر می ‏گردد.

 امام باقر علیه السلام می ‏فرماید: «انه ینزل فى لیلة القدر الى ولى الامر تفسیر الامور سنةً سنةً، یؤمر فى امر نفسه بکذا و کذا و فى امر الناس بکذا و کذا؛

در شب قدر به‏ ولى امر (امام هر زمان) تفسیر کارها و حوادث نازل می ‏شود و وى درباره خویش و دیگر مردمان مأمور به دستورهایى می ‏شود.»

 ز. شب تقدیر و اندازه ‏گیرى

شب قدر، شب تقدیر و اندازه‏ گیرى است؛ زیرا در این سوره - که تنها پنج آیه دارد - سه بار «لیلة القدر» تکرار شده است و این نشانه اهتمام ویژه قرآن به مسئله اندازه ‏گیرى در آن شب خاص است.

 

مرحوم کلینى در کافى از امام باقر علیه السلام نقل می ‏کند که آن حضرت در جواب معناى آیه «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ» فرمودند: «آرى شب قدر، شبى است که همه ساله در ماه رمضان و در دهه آخر آن، تجدید می ‏شود. شبى که قرآن جز در آن شب نازل نشده و آن شبى است که خداى تعالى درباره‏ اش فرموده است:

«فیها یفرق کل امر حکیم؛ در آن شب هر، امرى با حکمت، متعین و ممتاز می ‏گردد.»

آنگاه فرمود: «در شب قدر، هر حادثه‏ اى که باید در طول آن سال واقع گردد، تقدیر می ‏شود؛ خیر و شر، طاعت و معصیت و فرزندى که قرار است متولد شود یا اجلى که قرار است فرارسد یا رزقى که قرار است برسد و ... .» (المیزان فى تفسیر القرآن، ج 20، ص، 382)

 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر